Fetal Anemi - Nedenleri, Tanı ve Tedavi
Bu makalede
- Fetal Anemi Nedir?
- Fetal Anemiye Neden Olanlar
- Fetal Aneminin Doğmamış Bebeğe Etkileri
- Fetal Anemi Riskinde Bir Fetüs Nasıl Tespit Edilir?
- Fetal Anemi Nasıl Teşhis Edilir?
- Fetal Anemi Nasıl Tedavi Edilir?
- Doğumdan Sonra Fetal Aneminin Etkileri Var mı
Bir kadının hamileyken hafifçe şaşırmasına neden olabilecek birçok test yaptırması gerekir. Hamileyseniz, belki bununla ilgili olabilirsiniz. “Doktorunuz size belli testleri önerir ve bu testlerin ne için olduğunu ve amaçlarını gerçekten bilmeden kolayca kabul edersiniz.” Tüm bunların ortasında, doktor sizden fetal anemiyi dışlamak için bir test yapmanızı isterse, siz daha da karışık olacak. Kafanız karışmasın, fetal aneminin ne olduğunu, nedenlerini ve nasıl teşhis edildiğini öğrenin.
Fetal Anemi Nedir?
Fetal dolaşım sisteminin düşük bir sayıya veya kırmızı kan hücrelerinin kalitesine sahip olduğu durum, fetal anemi olarak bilinir. Kırmızı kan hücreleri vücudumuzdaki organlara ve hücrelere oksijen taşıma işini gerçekleştirir, bu da fetal aneminin fetusa çeşitli komplikasyonlara neden olabileceği anlamına gelir. Fetal anemi, duruma bağlı olarak hafif veya şiddetli olabilir. Testler şiddetli anemi ortaya çıkarsa, fetal kalbin pompalanması üzerinde ilave baskı oluşmasına neden olur. Kalp bunu, kırmızı kan hücrelerinin azalmasını telafi etmek için yapar. Bu yüzden fetal anemi sırasında kalp atış hızı ciddi oranda artar ve bu da fetal kalp yetmezliğine yol açar.
Fetal Anemiye Neden Olanlar
Fetal anemi komplikasyonları fetüs tarafından yeterli miktarda kırmızı kan hücresi üretilmediğinde veya üretildiğinden daha hızlı bir şekilde imha edildiklerinde ortaya çıkabilir. Fetal anemiye neden olabilecek nedenleri anlayalım:
1. Parvovirus Enfeksiyonu
Bu hastalık genellikle küçük çocukları ve küçük çocukları etkiler, ancak yetişkinler de parvovirus enfeksiyonu veya yaygın olarak bilinen beşinci hastalık ile enfekte olabilir. Kırmızı kan hücrelerinin üretimini etkileyen Parvovirus B19 bunun nedenidir. Anneye beşinci hastalık bulaştığında, fetüsün kemik iliğinde gelişen kırmızı kan hücreleri de enfekte olur. Enfeksiyon hamileliğin 20. haftasına girmeden önce gerçekleşirse, durum yakından izlenmezse ölümcül olduğu kanıtlanabilir.
2. Plasenta Paylaşımı
İkiz hamilelik sırasında plasenta iki fetüs arasında paylaşılır. Kan akışındaki azalma nedeniyle, bebeklerden birinin fetal anemiden muzdarip olması muhtemeldir.
3. Tümör
Sakrokoksigeal Teratoma olarak bilinen nadir bir tümör, fetüsün bel kemiğini etkileyebilir. Bu, fetüsün çok büyük kan damarları geliştirmesine neden olur ve fazladan pompalama nedeniyle kalp fazla çalışabilir. Kemik iliğinde oluşan RBC yetersiz olduğundan, vücut daha fazla RBC üretir, böylece kalitesini etkiler. Bu fetal anemiye neden olur.
4. Maternal RBC Alloimmunizasyonu
Bu durum, annenin ve fetüsün kırmızı kan hücreleri ile uyumsuz olduğunda meydana gelir. Doğmamış bebek, maternal antikorların tanımadığı bazı paternal kan antijenlerini taşır. Fetal anemi, annenin vücudu “yabancı” bedenlere saldırmak ve onları yok etmek için antijen geliştirdiğinde gelişir.
5. Rh (D) Alloimmunizasyonu
Rh pozitif bir bebek Rh negatif bir anne tarafından tasarlandığında, Rh (D) alloimmunizasyonuna neden olarak fetal anemiye yol açar. Neyse ki, bugünlerde nadiren Rh (D) immün globulin çekimleri zamanında iyi uygulanmaktadır.
6. Fetüsün Metabolik veya Genetik Bozukluğu
Fetüs, G-6 PD eksikliği, Gaucher hastalığı veya Down Sendromu gibi metabolik veya genetik bozukluklara maruz kaldığında, fetal anemi görülür.
Fetal Aneminin Doğmamış Bebeğe Etkileri
Bir fetüsün, yetişkinler gibi tamamen gelişmiş ve işlevsel bir dolaşım sistemi vardır. Fetal anemi sırasında, RBC (Kırmızı Kan Hücreleri) sayısı normalin altına düşer. RBC'nin ana işlevi, gelişmekte olan fetüsün organlarına ve hücrelerine oksijen taşımaktır. Fetal anemi sırasında fetüse verilen oksijen miktarı azalır. Şiddetli anemi kalp yetmezliği riskine yol açabilir. Foetusun hidrops adı verilen vücut kısımlarında anormal bir sıvı hacminin birikmesi de mümkündür. Fetüsün organ fonksiyonları ağır şişlikten dolayı ciddi şekilde etkilenebilir. Bu duruma hızlı bir şekilde müdahale edilmezse, çocuğun ölümüne yol açabilir.
Fetal Anemi Riskinde Bir Fetüs Nasıl Tespit Edilir?
Fetal anemi gelişme riskini taşıyan bir fetüsün belirlenmesi, anne ve fetüsün yakından izlenmesi ve test edilmesiyle mümkündür. ISO-immünizasyon taraması, bugünlerde yapılan düzenli doğum öncesi testlerin standart bir parçasıdır. Testlerin pozitif olması durumunda, antikor tanımlanır ve antikor seviyesi (titre) başka testlerle belirlenir. Bu testler her 3-4 haftada bir tekrarlanabilir.
Her maternal antikor fetal anemiye yol açmadığından, risk seviyesi referans tablosu kullanılarak tanımlanabilir. Fetal RBC'nin antijen üretip üretmediğini anlamak için babanın kan testi yapılır. Test sonuçları negatif olursa fetüsün riski yoktur. Gebe kadın ilk kez parvovirüs'e maruz kalırsa, fetal anemi bulguları için yakından izlenmesi gerekir.
Fetal Anemi Nasıl Teşhis Edilir?
Fetal aneminin teşhisi aşağıdaki yollarla yapılır:
1. Prenatal ultrason
Hidrop veya fetal kalp yetmezliği bulgularını saptamak için fetal anemi ultrasonu yapılır. Fetal dokuların şişmesi ve sıvı toplanması hidropsiye neden olabilir. Fetal kalp yetmezliği, RBC sayısının azalmasından ve oksijen eksikliğinden kaynaklanır, bu da kalp pompasını daha hızlı yapar.
2. Amniyosentez
Amniyotik sıvı numunesini elde etmek ve bilirubin seviyesini kontrol etmek için bir amniyosentez testi yapılır. Amniyotik keseye ulaşmak için annenin karnından bir iğne sokularak gerçekleştirilir. Bu şekilde, küçük bir sıvı numunesi elde edilir.
3. Fetal Kan örneklemesi
Tıpkı amniyosentezde olduğu gibi, annenin karnına bir iğne sokulur, ancak cenin göbek damarına yönlendirilir. Bu işlemin tamamını görselleştirmek ve yönlendirmek için ultrason kullanılarak yapılır. Fetal kan sayımı daha sonra küçük bir kan örneği alınarak kontrol edilir.
4. Anne Kan Örneği
Bir annenin kan örneğini alarak, fetal anemiye neden olabilecek bazı antikorların olup olmadığını kontrol etmek mümkündür.
Fetal Anemi Nasıl Tedavi Edilir?
Fetal Anemi tedavisi, fetüsün sık izlenmesini ve MCA'da (Orta Serebral Arter) kan akışını ölçmeyi içerir. Doktor ayrıca orta veya şiddetli anemi durumunda fetal kan örneklemesi ve transfüzyon isteyebilir. Bu işlem sırasında, ultrason görselleştirme kullanılarak, uyumlu kırmızı kan hücreleri göbek damarına aktarılır. Fetal duruma bağlı olarak, doktor bu işlemin her 1-4 haftada bir tekrarlanmasını isteyebilir.
Doğumdan Sonra Fetal Aneminin Etkileri Var mı
Doğumdan sonra, bebek ciddi olabilen sarılık ile sözleşme yapabilir. Bu, bebeğin bilirubin seviyeleri önemli ölçüde arttığında olur. Düzenli testler yapılarak sarılık dikkatle izlenmelidir. Hafif sarılık durumunda, bebeğin sağlığı dikkatle izlenmelidir. Doktorunuz, yenidoğandaki bilirubin seviyesinin çok yüksek olması durumunda düşürülmesi hakkında konuşacaktır. Emzirme de yapılabilir ve bebek normal bir şekilde ebeveynleri ile kalabilir ve zaman geçirebilir. Gelecekteki tüm gebeliklerde, fetal anemiden kaçınmak için annenin kontrol edilmesi gerekir.
Fetal aneminin ebeveynler için kullanımı zor olabilir. Bebeğiniz, çoğu durumda olduğu gibi, iyi olacaktır ancak doktorunuzla bağlantıda kalmak önemlidir. Doğumdan sonra yenidoğanlara bakmanıza yardımcı olacak yollar önerecektir.